فرش دستباف بخریم یا ماشینی؟
مقایسه فرش دستباف و ماشینی

خرید فرش یکی از بهترین راه‌ها برای عوض کردن حال و هوا در هر خانه و ایجاد تغییر در دکوراسیون است. با‌ این ‌وجود تنوع بالای فرش باعث شده تا خرید آن کار آسانی نباشد و ممکن است برای بسیاری از شما سوال پیش بیاید که فرش دستباف بخریم یا ماشینی؟ هرکدام از این فرش‌ها مزایا و معایب خاص خود را دارد که باید برای خرید مدنظر داشت. خواندن ادامه این مطلب از وبلاگ خانه دیدار به ‌عنوان یک راهنمای خرید به شما در انتخاب یکی از این دو مدل فرش کمک می‌کند.


فارغ از اینکه فرش دستباف بخریم یا ماشینی، وجود چنین کالای ارزشمندی در خانه، هم از جنبه زیباشناسی و هم از جنبه‌های دیگر دارای اهمیت زیادی است. به‌خصوص اینکه با یک فرش به ‌راحتی می‌توان نواقص خانه را پنهان و فضایی زیبا و متفاوت ایجاد کرد. از دیگر مزایای استفاده از فرش در خانه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

۱. آیا فضای داخلی شما دارای کف تمام چوب یا کاشی و سرامیک است؟ راه رفتن روی چنین سطوح سختی می‌تواند کمی ناراحت ‌کننده و سرد باشد. با افزودن فرش‌های نرم، به ‌سرعت چنین فضای کسل ‌کننده‌ای را به محلی لوکس تبدیل کنید.

۲. یکی از کاربردی‌ترین فواید فرش‌ها قابلیت جذب صدا است. اگر می‌توانید پژواک‌هایی را در خانه بشنوید یا احساس می‌کنید که صدا در کل خانه پیچیده می‌شود، می‌توانید از فرش به ‌عنوان عایق صدا استفاده کنید.

۳. فرقی ندارد فرش دستباف بخریم یا ماشینی، با طرح و رنگ آن می‌توانید کنتراست خاصی در چیدمان خانه خود خلق کنید.

۴. گرم ماندن خانه در زمستان کمی سخت است، با پهن کردن فرش‌های متراکم در هر اتاق برای کمک به حفظ گرما، در هزینه قبض گاز و برق خود صرفه‌جویی می‌کنید.

۵. هر خانه‌ای نور طبیعی کافی برای روشن کردن فضا ندارد. اگر اتاقی در خانه خود دارید که تاریک و کم‌ نور است، یک فرش با رنگ روشن انتخاب کنید تا به روشنایی آن فضا کمک و آن را جذاب‌تر کند.


فرش دستبافت یا فرش ماشینی کدام را بخریم؟

برای اینکه فرق فرش دستباف و ماشینی را درک کنید و به جواب این سوال خود برسید که فرش دستباف بخریم یا ماشینی، باید ویژگی‌های هر کدام از این فرش‌ها و مزایا و معایب هر کدام از آن‌ها را که در ادامه آمده است، بدانید.

فرش دستباف چیست و چه ویژگی‌هایی دارد؟

فرش دستباف ایرانی جلوه‌ای درخشان و باشکوه از فرهنگ غنی و هنر ایرانیان است. هنر بافت فرش، از نقش بستن تخیل و خلاقیت طراحان روی نقشه شروع می‌شود و با گره زدن بافندگان برای خلق آن پایان می‌یابد. فرش ایرانی شاید شناخته ‌شده‌ترین عبارتی باشد که در هنگام صحبت از ایران یا ایرانی به ذهن انسان خطور می‌کند. همچنین فرش ایرانی یکی از قدیمی‌ترین صنایع‌دستی تاریخ است و امروزه به ‌عنوان یک کالای تجاری گران‌بها خرید و فروش می‌شود.


ویژگی ‌های فرش دستباف در یک نگاه

قیمت و ارزش فرش دستباف ایرانی بر اساس عوامل متعددی از جمله پیچیدگی نقش‌ها، جنس، تعداد گره‌ها، تنوع رنگ و قدمت فرش مشخص می‌شود. اگر مردد هستید که فرش دستباف بخریم یا ماشینی بهتر است موارد زیر که ویژگی‌های فرش دستباف است را مدنظر داشته باشید:کیفیت بالا: فرش‌های دستباف ایرانی در مقایسه با سایر فرش‌های دستباف تولید شده در کشورهای دیگر کیفیت بسیار بالایی دارند. از این ‌رو فرش دستباف ایرانی معروف‌ترین و باارزش‌ترین کالایی است که به کشورهای خارجی صادر و یا به ‌عنوان سوغات خریداری می‌شود.تنوع خیره ‌کننده: یکی از ویژگی‌های فرش دستباف ایرانی، تنوع خیره‌ کننده آن از نظر نقش، طرح، رنگ و جنس الیاف آن است. حتی منطقه‌ای که فرش در آن بافته می‌شود نیز بر تنوع فرش تأثیر می‌گذارد. مثلاً قالی‌هایی که در نواحی غربی مانند تبریز، همدان و بیجار بافته شده‌اند، از نظر سبک، رنگ و طرح با فرش‌هایی که در مناطق مرکزی مانند کاشان و یزد تولید می‌شوند، کاملاً متفاوت هستند.قیمت بالا: قیمت فرش دستباف ایرانی تحت تأثیر عوامل مختلفی قرار می‌گیرد که هر یک از این عوامل می‌تواند به ‌طور جداگانه بر قیمت تمام‌ شده اثر بگذارند. یکی از دلایلی هم که باعث می‌شود بسیاری در جواب این سوال که فرش دستباف بخریم یا ماشینی، این مدل فرش را انتخاب می‌کنند، این است که خرید فرش دستبافراهی برای سرمایه‌گذاریمحسوب می‌شود.
دقت و ظرافت بالا در بافت: فرش‌های دستباف ایرانی به دقت و ظرافت بالا در بافت شهرت دارند که در فرش‌های کشورهای دیگر کمتر دیده می‌شود. در واقع برای همین است که فرش‌های دستباف ایرانی با نقش‌ها و طرح‌های پیچیده‌تر، کوچک‌تر و دقیق‌تر، به زمان بیشتری برای بافت نیاز دارد.


مزایای خرید فرش دستباف

فرش دستباف آن هم از نوع ایرانی مزایای زیادی دارد که باعث می‌شود ارزش خرید بالایی داشته باشد و در بین دو گزینه یعنی فرش ماشینی و فرش دستباف، گزینه بهتری برای خرید به حساب آید. این مزایا عبارت‌اند از:
۱. استفاده از مواد طبیعی: مهم‌ترین مزیت فرش دستباف، طبیعی بودن الیاف مورد استفاده در آن بوده که مهم‌ترین آن پشم، کتان، ابریشم و کرک است. این الیاف گیاهی و طبیعی در مدل‌های مختلف فرش با هم ترکیب می‌شوند.
۲. راهی عالی برای سرمایه‌گذاری: فرش دستباف یک راه عالی برای سرمایه‌گذاری است. همه ما ناخودآگاه در برابر خرید وسایلی که صرفاً مصرفی هستند مقاومت می‌کنیم و بهتر می‌دانیم پولمان صرف خرید چیزی شود که بتواند در آینده به ‌عنوان پس‌انداز به دردمان بخورد. یکی از مهم‌ترین مزایای خرید فرش دستباف این است که اگر آن را سالم نگه دارید، با گذر زمان به ارزش مادی آن افزوده می‌شود.

۳. ضد حساسیت بودن: یکی از دلایلی که کارشناسان فرش در پاسخ به این سوال که فرش دستباف بخریم یا ماشینی، فرش دستباف را به شما پیشنهاد می‌کنند، استفاده از رنگ‌های طبیعی است. این رنگ‌ها از مواد گیاهی چون روناس، اسپرک، پوست انار، پوست گردو و ... گرفته می‌شوند که ضد حساسیت هستند؛ به‌خصوص اگر کودک یا فرد بیمار در خانه دارید. 

۴. دوام بالا: استفاده از متریال درجه یک در فرش دستباف باعث شده است تا دوام و ماندگاری بالایی داشته باشد و حتی تا سال‌های سال مانند روز اول زیبا به نظر برسد.
۵. کمک به اقتصاد کشور و هم‌وطنان: مشاغل زیادی به‌ صورت مستقیم و غیرمستقیم با فروش فرش دستباف مرتبط هستند. این یعنی خرید یک قطعه فرش دستباف به تعداد زیادی از این افراد و در بعد کلی به اقتصاد کشور کمک می‌کند.



معایب خرید فرش دستباف

برای خرید فرش دستباف فقط نباید به مزایای آن توجه کرد و از این ‌رو لازم است پس از بررسی مزیت‌های اصلی این نوع فرش، به سراغ معایب آن هم برویم که عبارت‌اند از:

- نقص در بافتن و طرح نهایی: اگر بپذیریم که فرش دستباف یک هنر و کار دست است، وجود خطا در بافت نیز چندان دور از انتظار و بعید نیست. اگر تعداد این خطاها زیاد باشد، شاهد ناقص شدن طرح فرش خواهید بود که از زیبایی و تقارن آن تا حد زیادی می‌کاهد.

- قیمت و هزینه بالا: قیمت تمام‌ شده فرش دستباف با توجه به زمان و انرژی مصرفی برای بافت و نوع مواد اولیه مورد استفاده تعیین می‌شود. طبیعی است که وقتی برای بافت از مواد طبیعی کمیاب چون ابریشم استفاده ‌شود و بافت آن بین ۶ ماه تا ۲ سال زمان ببرد، قیمت بالایی داشته باشد. همین نکته هم باعث می‌شود تا بسیاری از ما مردد شویم که فرش دستباف بخریم یا ماشینی؟

- وزن سنگین و سخت شدن حمل: آخرین گزینه که در رابطه با معایب فرش دستباف باید گفت، وزن بالای آن نسبت به مدل‌های مشابه ماشینی است. در واقع استفاده از مواد اولیه مرغوبی مانند پشم و پنبه طبیعی دلیل اصلی این امر محسوب می‌شود و کار شما را برای جابه‌جایی و شستشوی آن سخت می‌کند.


فرش ماشینی چیست و چه ویژگی‌‌هایی دارد؟

فرش‌های ماشینی به‌ صورت انبوه و با استفاده از ماشین‌های بزرگ تولید می‌شوند. ماشین‌های بافندگی مورد استفاده برای بافت این نوع فرش، خودکار و توسط رایانه‌هایی با دخالت کم یا بدون دخالت انسان کنترل می‌شوند. از ویژگی‌های فرش ماشینی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

استفاده از الیاف مصنوعی: فرش‌های ماشینی در مدت‌ زمان کوتاهی با استفاده از الیاف مصنوعی مانند اکریلیک، ابریشم، پلی‌پروپیلن، پلی‌استر و نایلون تولید می‌شوند.
تنوع طرح و نقش: یکی از ویژگی‌های مهم فرش ماشینی تنوع بالای طرح و نقش آن است و همین باعث می‌شود عده زیادی مردد شوند که فرش دستباف بخریم یا ماشینی؟ همچنین این طرح‌ها چون بدون دخالت دست بافته می‌شوند، تقارن بیشتری دارند.
تنوع رنگ: طیف رنگی مورد استفاده برای فرش‌های ماشینی بسیار بیشتر از فرش‌های دستباف است؛ چون از رنگزاهای شیمیایی و مصنوعی که تنوع بیشتری از رنگزاهای طبیعی دارند برای رنگ کردن استفاده می‌شود.
قیمت فرش ماشینی: سرعت بالای تولید و استفاده از نیروی انسانی کمتر، همچنین مواد اولیه ارزان و صرف زمان کم باعث می‌شود تا یکی از ویژگی‌های فرش ماشینی قیمت پایین آن باشد.

مزایای خرید فرش ماشینی

- وزن سبک و قابلیت جابه‌جایی آسان: به دلیل استفاده از الیاف مصنوعی فرش‌های ماشینی دارای وزن کمتری هستند.

- قیمت مناسب و به‌صرفه: یکی از مهم‌ترین مزایای خرید فرش ماشینی، قیمت کمتر آن نسبت به فرش دستباف است. تنوع قیمت آن نیز باعث می‌شود تا دست اقشار مختلف جامعه برای خرید آن باز باشد. همچنین اگر عادت به تغییر مداوم دکوراسیون دارید، خرید این نوع فرش برای شما آسان‌تر است.
- تنوع بالا طرح و مدل: فرش ماشینی تنوع طرح زیادی دارد و در بافت آن علاوه بر نقشه‌های کلاسیک، از طرح‌های فانتزی هم استفاده می‌شود. همین امر هماهنگی آن با دکوراسیون‌های مختلف را ممکن کرده است.

معایب خرید فرش ماشینی

دوام کمتر و از بین رفتن ارزش آن به‌ مرور زمان: استفاده از مواد مصنوعی و گاه تراکم کمتر باعث می‌شود تا یکی از عیوب فرش ماشینی عمر کمتر آن باشد. در صورت ماندگاری هم مانند فرش دستباف آنتیک ارزش مادی چندانی نداشته و بعد از خرید دیگر ارزش و اعتبار اولیه خود را ندارد.

حساسیت‌زا بودن برای برخی افراد: برخی الیاف مصنوعی ارزان‌ قیمت که در تولید فرش ماشینی استفاده شده، منجر به بروز حساسیت و آلرژی در برخی از افراد می‌شود. البته تمام فرش‌های ماشینی این‌گونه نیستند. پس اگر افراد با سابقه بیماری تنفسی یا حساسیت پوستی، کودک و حیوان خانگی در خانه دارید بهتر است تردید خود را در مورد اینکه فرش دستباف بخریم یا ماشینی را کنار بگذارید و فرش دستباف بخرید.
از دست رفتن زیبایی فرش ماشینی: فرش ماشینی علاوه بر اینکه دوام بالایی ندارد، به‌ مرور زمان ارزش مادی خود و همچنین زیبایی و درخشندگی روزهای اول را از دست می‌دهد؛ برعکس فرش دستباف که هر چه پا بخورد، زیباتر و جذاب‌تر می‌شود. در یک کلام می‌توان گفت فرش ماشینی، کالایی با تاریخ انقضاء است.

کلام آخر

در این مقاله سعی شد تا به سوال مهم بسیاری از افراد یعنی فرش دستباف بخریم یا ماشینی جواب دهیم. مزایا و معایب این فرش‌ها باعث می‌شود تا هر کدام برای عده‌ای ارزش خرید داشته باشد و برای عده دیگر نه. اگر به خرید فرش به عنوان راهی برای سرمایه‌گذاری و پس‌انداز نگاه می کنید، باید به سراغ فرش دستباف بروید. اگر هم صرفاً قیمت مناسب و عوض کردن دکوراسیون با کمترین قیمت را مد نظر دارید، فرش ماشینی انتخاب خوبی برای شما خواهد بود.


سوالات متداول

      تفاوت فرش دستباف و ماشینی چیست؟

اصلی‌ترین تفاوت این دو فرش در روش بافت، مدت ‌زمان مورد نیاز برای بافت، الیاف و مواد اولیه مورد استفاده است. با توجه به این نکات از نظر قیمت هم تفاوت دارند.

      کدام فرش ارزش خرید بیشتری دارد؛ ماشینی یا دستباف؟

فرش دستباف با توجه به اینکه حتی پس از سال‌ها از ارزش آن کم نمی‌شود، بلکه قیمت بالاتری پیدا می‌کند، ارزش خرید بیشتری برای سرمایه‌گذاری دارد.


تفاوت فرش و قالی چیست؟
فرش و قالی چه تفاوتی دارند؟