تفاوت فرش و قالی چیست؟
فرش و قالی چه تفاوتی دارند؟

همیشه راه و وسیله‌ای برای پوشاندن کف خانه یا هر محیطی وجود دارد، اما چقدر در مورد نوع کف‌پوشی که هر روز روی آن‌ها پا می‌گذارید اطلاعات دارید؟ می‌دانید نام درست هرکدام چیست؟ یکی از نکاتی که همه باید در مورد انواع کف‌پوش‌ها بدانند این است که تفاوت بین فرش و قالی در چیست. این دو جزو کلماتی هستند که اغلب به ‌جای یکدیگر استفاده می‌شوند. با این ‌حال، دانستن تفاوت بین این اصطلاحات هنگام خرید هرکدام، برای هماهنگی بیشتر با دکوراسیون منزل و سلیقه شما ضروری است.
فرض کنید قصد خرید لباسی مناسب برای خود دارید، چقدر به مدل، جنس و نوع آن اهمیت می‌دهید؟ بدون شک فرش یا قالی هم در حکم لباسی است که باید در جای مناسب خود استفاده شود تا جلوه زیبا و خاصی را از خود به نمایش بگذارد. در ادامه بیشتر راجع به تفاوت‌های این دو صحبت خواهیم کرد.


تفاوت‌های اصلی فرش و قالی در چیست؟

سال‌های سال است که ما از این دو کلمه به‌ جای یکدیگر استفاده می‌کنیم و ممکن است حین خرید یا انتخاب یکی از آن‌ها، فروشنده اشتباه ما را اصلاح کند. در همان لحظه بدون شک در ذهن خود مرور می‌کنیم که تفاوت فرش و قالی در چیست و چرا اصلاً باید متفاوت باشند.


به ‌طور کلی تفاوت این دو دسته از کالا را در موارد زیر می‌توان خلاصه کرد: 

تفاوت در تعریف

شاید طبق تعریف دایره‌المعارف‌های بزرگ دنیا، هر دو کلمه به ‌عنوان مترادف به کار بروند و در تعریف هر دو نوشته شده باشد که: «هر منسوجات تزئینی که معمولاً از مواد ضخیم ساخته می‌شود و به ‌عنوان پوشش کف در نظر گرفته می‌شود.» اما هر دو تعریفی مجزا از یکدیگر دارند که نشان‌دهنده تفاوت آن‌ها است.

1. فرش: این واژه عربی بوده و به هر نوع منسوجات یا بافته دست انسان و ماشین که قابلیت پهن کردن روی زمین را داشته باشد اطلاق می‌شود. با این توضیحات فرش یک دسته کلی از مواردی چون قالی، جاجیم، حصیر، گلیم، زیرانداز و … را شامل می‌شود.

2. قالی: همان‌طور که در تعریف فرش گفته شد، قالی زیر دسته فرش به شمار می‌رود؛ اما دارای ویژگی‌هایی است که آن را از زیرانداز، گلیم و جاجیم جدا می‌کند. این ویژگی‌های مهم که نشان می‌دهد تفاوت فرش و قالی در چیست عبارت است از:  یک‌رو بودن و برخورداری از پرز، گره و تار و پود


با این توضیحات بدون شک متوجه شده‌اید که فرش یک طیف گسترده‌ از هر چیزی است که روی زمین و برای استفاده پهن می‌شود و در مقابل قالی زیر مجموعه فرش به شمار می‌رود. در واقع به هر نوع گستردنی فرش گفته می‌شود، اما قالی صرفاً برای گستردن روی زمین نیست و کاربردهای دیگری هم دارد که در ادامه به آن اشاره خواهیم کرد.

تفاوت در پیشینه تاریخی

یکی دیگر از مهم‌ترین تفاوت‌های فرش و قالی در مورد پیشینه و منشأ این دو است. شاید جالب باشد بدانید که فرش عمری به قدمت تاریخ دارد و هر قومی از حصیر، جاجیم و گلیم که در دسته فرش قرار می‌گیرد، استفاده خاص خود را داشته است؛ اما تاریخچه قالی در ایران با ویژگی‌هایی چون یک‌رو بودن و داشتن پرز را مربوط به دوره هخامنشی در ایران می‌دانند. در ابتدا از قالی برای شاهان و اشراف‌زادگان استفاده می‌شد و نشانه ثروت بود، اما هر قشری از سایر زیر مجموعه‌های فرش به جز قالی استفاده می‌کردند.

تفاوت از نظر کاربرد

اگر هنوز هم این سوال در ذهن شما جا خوش کرده است که تفاوت فرش و قالی چیست، باید به تفاوت این دو از نظر نوع استفاده و کاربردشان اشاره کرد. شاید در نگاه اول فکر کنید که از هر دو برای پهن کردن روی زمین استفاده می‌شود و کاربرد خاص دیگری ندارد؛ اما اشتباه است. همان‌طور که در تعریف این دو اشاره شد، فرش یک مجموعه کلی از هر چیزی است که برای پوشش کف و پهن کردن روی زمین استفاده می‌شود. در مقابل قالی قرار دارد که علاوه بر پوشاندن کف و استفاده از آن برای نشستن و راحتی کاربردهای دیگری از جمله استفاده به عنوان پشتی، تابلو، سجاده و … هم دارد.
در نهایت، تصمیم بر انتخاب فرش یا قالی به سلیقه شخصی، سبک دکوراسیون داخلی و همچنین نوع استفاده مدنظر بستگی دارد. هر دو نوع پوشش کف می‌توانند به دکور و زیبایی فضا اضافه کنند و بسته به ترجیح و نیازهایتان، می‌توانید یکی را انتخاب کنید.


تفاوت از نظر جنس

برای روشن شدن اینکه تفاوت فرش و قالی در چیست باید به تفاوت‌های این دو از نظر جنس هم اشاره کرد که کاملاً با هم متفاوت هستند. با توجه به گستردگی تنوع در دسته فرش، این واژه برای گروهی از محصولات به کار می‌رود که می‌توانند از جنس‌های مختلف باشند. در مقابل قالی جنسی نرم‌تر دارد و معمولاً از الیاف طبیعی و مصنوعی برای بافت آن استفاده می‌شود که پرز داشته باشند. در صورتی‌ که برخی از فرش‌ها مانند گلیم یا حصیر هیچ نوع پرزی ندارند.


تفاوت از نظر ابعاد

با توجه به گستردگی طیفی که واژه فرش‌ برای آن استفاده می‌شود طبیعی است که اندازه، ابعاد و حتی اشکال متنوعی داشته باشند؛ اما قالی‌ها معمولا دارای ابعاد و اندازه مشخصی هستند.

تفاوت در نگهداری و شستشو

قالی‌ها از مواد نرم‌تری نسبت به برخی از انواع فرش تولید می‌شوند، مانند پشم یا ابریشم. برای همین نگهداری از قالی‌ها به‌خصوص در اندازه بزرگ، سخت‌تر است و تمیز کردن آن‌ها هم مشکل‌تر خواهد بود. در مقابل برخی از انواع فرش چون گلیم و جاجیم خیلی راحت شسته و تمیز می‌شوند. برای همین نیازی به قالیشویی ندارند؛ در صورتی ‌که شستن قالی تخصصی‌تر بوده و بهتر است به‌ جای شستن و تمیز کردن آن در خانه به دست یک قالیشویی مجرب سپرده شود.


تفاوت از نظر قیمت

با توجه به اینکه قالی زیر مجموعه فرش به شمار می‌رود، برخی وجوه متمایز میان این دو است که نمی‌توان آن را نادیده گرفت. یکی از این تفاوت‌ها از نظر قیمت است. برخی از زیرمجموعه‌های دسته فرش مانند گلیم، جاجیم و حصیر از قیمت بسیار کمتری نسبت به قالی برخوردار هستند.

تفاوت در عمر و ماندگاری

همان‌طور که اشاره شد اصلی‌ترین و مهم‌ترین تفاوت فرش و قالی این بوده که قالی به روش‌ گره‌زنی بافته شده و دارای پرز است؛ اما تمام فرش‌ها این‌گونه نیستند و به دلیل نداشتن پرز یا استفاده از مواد معمولی‌تر نسبت به قالی عمر کوتاه‌تری هم دارند.


جمع ‌بندی

در این مطلب سعی شد به ‌صورت کامل به این سوال که تفاوت فرش و قالی در چیست پاسخ دهیم. با توجه به اینکه قالی زیرمجموعه فرش به‌ شمار می‌رود، نمی‌توان به‌ طور کلی گفت که استفاده از کلمه فرش به‌ جای قالی صد درصد اشتباه است. در هر صورت بهتر است قبل از خرید هر کدام، تفاوت‌های این دو از نظر تعریف، کاربرد، دوام،ماندگاری و قیمت را در نظر داشته باشید و بعد برای خرید اقدام کنید. همچنین مجموعه خانه دیدار با تجربه کافی و سابقه طولانی در زمینه عرضه انواع قالی و فرش مرجعی مطمئن برای خرید کالای باکیفیت و دارای اصالت است.


سوالات متداول

۱. چرا بسیاری از کلمه فرش به‌ جای قالی استفاده می‌کنند؟

این امر یک اشتباه رایج است و به دلیل اینکه به هر نوع گستردنی روی زمین فرش گفته می‌شود و قالی هم جز آن‌هاست از یک کلمه برای هر دو استفاده می‌شود.

۲. قیمت فرش گران‌تر است یا قالی؟

برخی از گستردنی‌های روی زمین و کف‌پوش‌ها که در دسته فرش قرار دارند مانند جاجیم و گلیم از قالی به ‌ویژه نوع دستباف قیمت بسیار کمتری دارند.

۳. آیا روش شستشوی فرش و قالی با هم متفاوت است؟

انواع فرش و قالی برای نیاز کمتر به شستشو باید به‌ صورت منظم جاروکشی شوند. همچنین در مورد روش شستشو هم ممکن است وجود برخی مواد اولیه نیازمند قلق‌های خاصی برای تمیزکاری چه در فرش و چه در قالی باشد که توسط یک قالیشویی حرفه‌ای قابل ‌تشخیص خواهد بود.


فرش دستباف سلطان آباد
انواع فرش دستباف سلطان آباد